Maart - The Legacy
Door: Michael van der Sande
Blijf op de hoogte en volg Michael
30 Maart 2012 | Botswana, Maun
Het eerste semester van dit jaar is ten einde en ik begin aan mijn 2,5 weken van de paasvakantie. Vanochtend is de grote schooltruck weer volgeladen met zwarte jongentjes en aan de reis terug naar de beschaving begonnen. Vorige keer zijn wij zoals gebruikelijk helemaal meegereden naar Maun, deze keer echter hebben we besloten al bij Mohembo uit te stappen. Bij Mohembo gaan we zometeen de grens naar Namibie over om hiervandaan naar het plaatsje Livingstone in Zambia te liften. Livingstone is een plaatsje vernoemd naar de legendarische ontdekkingsreiziger David Livingstone, die tijdens zijn epische boottocht over de Zambezi-rivier als eerste europeaan zijn ogen zette op de ‘Victoria Falls’.
De Victoria falls zijn de gigantische watervallen die de grens tussen Botswana, Zimbabwe en Zambia markeren. Livingstone is de toegangspoort tot dit 7e wereldwonder en tevens een echte ‘backpack-hub’ in zuidelijk afrika. Plannen hebben we verder niet; we zien wel wie we ontmoeten in Livingstone en naar welke plaatsen we een gratis lift kunnen krijgen. ‘Let’s see where the Zambezi stream takes us’.
Een spannend avontuurtje dus, in mijn laatste paar maanden hier in Botswana. Want ja, en dat typ ik oprecht met pijn in mijn hart, mijn jaar hier is bijna ten einde. Nog precies 2,5 maand en dan zeg ik dit afrikaanse leven (tijdelijk) gedag en keer ik weer terug in het vertrouwde systeem. Herinneringen zijn goud.
Mister van der Sande
Het eerste semester is ten einde en ik lig met standard 5 goed op schema. Met sommige leerlingen heb ik echt goede vooruitgang geboekt, met andere helaas des te minder. Er zitten een paar intelligente knapen tussen, maar ook een paar jongens die de hele dag naar de muur staren. Baitimokanye kan zijn eigen naam niet eens spellen, Obonye tekent de hele dag olifanten in zijn schrift en Edward kijkt de hele tijd alsof hij op het punt staat van het Hilton af te springen.
Met de laatste dacht ik laatst een doorbraak te hebben gemaakt. Ik vroeg de klas: ‘what is oxygen?’, en Edward stak zowaar zijn hand op. Mijn ogen werden meteen groter en ik kreeg vlinders in mijn buik. Zou dit dan eindelijk het moment zijn, had edward het licht gezien en zou hij voor het eerst van zijn leven informatie langer dan 5 sec vastgehouden hebben? Ik hief mijn arm op en zei: ‘Yes edward, what do you think, what is oxygen?’. Edward had zijn ogen niet afgewend, dat is 1-0. Licht aan het einde van deze lange donkere tunnel? Zijn mond ging open, ik hoorde harpgeluiden op de achtergrond, zijn tong maakte universele bewegingen. This is it, yes we can, I had a dream … … …
Cat. Volgens Edward was het antwoord op de vraag ‘What is oxygen?’, ‘Cat’. Leuk dat je meedeed, tot de volgende keer beter en welterusten.
Maar tegenover deze drie heb je ook een handjevol hele getalenteerde en slimme leerlingen. Uit het werken met deze leerlingen haal ik dan ook meer dan genoeg voldoening en het is een onwijs gaaf gevoel als je ziet dat ze iets opsteken van de dingen die je ze vertelt.
Neem Mpotseng, kortweg MP. Hij is 11 jaar en doet van Velzen op de GVR lijken. Maar zoals we dat wel vaker tegenkomen, compenseert hij zijn lengte met zijn mond. De eerste paar weken hier op school irriteerde ik me daarom helemaal dood aan dit mannetje. Elke les vroeg hij midden in de uitleg of hij naar de wc mocht en hij had de gewoonte tig keer per dag zonder kloppen ons huis binnen te lopen en mijn laptop te pakken om een film te bekijken. Maar inmiddels is hij mijn beste vriend en een van de leukste kinderen hier op school. In lessen zit hij vooraan, stelt vragen en doet hard zijn best. Hij vraagt om extra werk en maakt grote vorderingen. Toen hij laatst door een amerikaanse bezoeker van de school geinterviewd werd, vertelde hij dat ‘mr. Van der Sande’ hem geinspireerd had om later ‘Scientist’ te worden. Dat, ik zal er niet om liegen, streelde mijn ego en deed me heel erg goed.
Schoolartikelen zijn schaars. We hebben het de eerste maand van het schooljaar (januari) zonder schriften moeten doen. Vorige week had ik een toets gemaakt, maar die heb ik tot op heden nog niet uit kunnen delen doordat er in geen velden of wegen inktcartridges te bekennen zijn. Maar zou je een toets uitdelen, dan schieten er 24 vingertjes de lucht in van kinderen die roepen ‘mister, borrow me pen’. Het is af en toe moeilijk, maar geeft ook een soort charme aan dit hele werk hier. Dus, je moet creatief zijn - wat tot grappige momenten leidt: Om het onderwerp ‘Air’ te ondersteunen wilde ik met standard 5 een experiment met ballonnen doen. Helaas waren er natuurlijk geen balonnen aanwezig op het schoolterrein, maar gelukkig wist ik een oplossing te vinden. Van onze trip door swaziland in december had ik nog een paar gratis uitgedeelde condooms over. Deze heb ik dus inplaats van echte ballonnen gebruikt om te bewijzen dat hete lucht zich uitzet en lucht wel degelijk een massa heeft. Jongens volledig aandachtig, Daniel (11jaar) die schreeuwt ‘mister, give me one’ en 4 geslaagde experimenten; Great succes en de jongens vonden het geweldig. Het heeft wat leuke foto’s opgeleverd.
Clubs at Bana ba Metsi
Naast het lesgeven in de ochtenden, is het organiseren en runnen van verschillende activiteiten een andere kerntaak van de volunteers hier. Des te langer je hier zit, des te meer nieuwe ideeen je krijgt van dingen die je met de kids kan doen in de vrije tijd. Door de jaren heen was het altijd al de standaard geweest dat de volunteers op zijn minst 5 dagen per week de jongens een halfuurtje meenamen om te zwemmen en minstens 2 keer per week gingen voetballen op een veldje vlakbij de school.
Deze standaard hebben Tinlin en ik inmiddels weten uit te breiden met een heel scala van nieuwe activiteiten. De bibliotheek hier op school was in geen tijden gebruikt en zwaar verwaarloosd. Vorig jaar had ik al tevergeefs geprobeerd een solide boek-uitleen-systeem op te zetten, zodat we deze bieb twee keer per week konden openen voor de jongens. Dit was echter snel ten einde nadat we overal uitgeknipte plaatjes van dure boeken verspreid over het schoolterrein vonden en er en aantal keren ingebroken was in de bibliotheek. De afgelopen maanden heb ik het mijn persoonlijke projectje van gemaakt deze bibliotheek grondig op te ruimen, opnieuw in te richten en zodoende weer op gang te krijgen. Inmiddels ziet deze er weer strak uit en kunnen de jongens op dinsdag en donderdag boeken komen lenen. Nee, niet alle boeken zullen (in acceptabele staat) terugkomen; maar als slechts 10% van de uiteindelijk uitgeleende boeken echt gelezen worden, ben ik tevreden.
Op de zaterdag en de maandag heeft deze bibliotheek nu ook een nieuwe functie. Tinlin en ik hebben een van de oude computers daar omgetoverd in een televisie waarop we films van onze usb-filmcollectie kunnen afspelen. De jongens nemen hun matrassen mee om op te zitten en kijken doodstil naar klassiekers als ‘The Lion King’, ‘Toy Story’ of ‘A Bug’s life’. Het is een groot succes en inmiddels komen er telkens meer dan 40 jongens naar de movienights. Dagelijks vragen de jongens wanneer we bijvoorbeeld weer ‘the simba movie’ gaan kijken. Een grappig moment was het toen de scene van het lied ‘Hakuna Matata, it means no worries for the rest of your days’ tijdens het kijken naar ‘The Lion King’ begon; alle jongens werden ontzettend enthousiast, omdat de uitdrukking ‘Hakuna Matata’ blijkbaar uit het setswaans komt en ook werkelijk ‘no worries’ betekent.
Na hard werken hebben we inmiddels het volleybalveld en voetbalveld enigzins bespeelbaar gekregen. Toen we terugkwamen van vakantie in Januari waren beide velden compleet overwoekerd met onkruid. Meerdere malen hebben we geprobeerd met kleine groepjes het onkruid te wieden, maar omdat dit zo een ontzettend groot karwei was, hebben we dit nooit helemaal afgekregen. Daarnaast groeide het onkruid allemaal ontzettend snel, waardoor je snel weer terug bij af was. Tijdens de voetbaltrainingen werden daarom simpelweg bepaalde delen van het veld vermeden en gedurfd om de brandnetels heen gespeeld. Toen ik hier aankwam, wilde ik niets liever dan dat er gras begon te groeien op het zanderige voetbalveld. Inmiddels wil ik niets liever dat het gras stopt met groeien en dat we veld weer op die goede oude zandbak gaat lijken.
Laatst stond er echter een wedstrijd gepland tegen het voetbalteam van het dorpje Skanduku. Omdat zij te lui werden om hun eigen veld in orde te brengen, hebben we in drie dagen tijd met man en macht uren besteed om het onkruid weg te hakken. Het was een hele klus, maar met een goed resultaat. De zaterdag speelden we vervolgens Inteelt United met 3-2 van de mat, ondanks de armzalige arbitrage onder leiding van Veko (werknemer hier op school). Veko heeft het niet zo op Kenosi en gaf hem een rode kaart voor het uittrekken van zijn shirt na een doelpunt; daarnaast duurde de tweede helft 65 minuten. Ik, de coach, was trots op het team en mijn manschappen; zij waren minder blij met hun coach die naar hun mening veels te veel wisselde. Het was een goede oefening voor het echte werk volgende maand: dan gaat Bana ba Metsi de strijd aan met de primary schools van Skondomboro, Mohoto en Ngarange voor de titel in de door ons opgezette Okavango Primary League. De tv-rechten zijn inmiddels al verkocht aan Sky Sports en Budweiser dingt naar het horeca-monopoly.
Naast Football, Swimming, Volleyball, Movienight en de Libary zijn we nog andere ‘Clubs’ gestart dit semester. Op de zondag nemen we de kids mee naar de rivier. Hier maken we hengels en proberen we – met de nadruk op ‘proberen’- vis te vangen. ’s Avonds braden we met de jongens de vangst van de dag op de barbecue voor ons huisje. Tenslotte is er elke zaterdag een waterpolo wedstrijd in het zwembad en elke woensdag een schaaktoernooi. We houden ze lekker bezig.
Volunteers Legacy
Onzelf houden we ook lekker bezig. Zoals ik al eerder geschreven heb, zijn we hier bezig de tuin grondig te upgraden. Je kan hier op een morgen wakker worden met het idee van ‘he kom nou, laten we een broodoven bouwen’. Je verzamelt de bouwmaterialen, die hier op school overal rondslingeren, bij elkaar, gaat aan het werk en kan een paar dagen later broodbakken; het leven is niet zo moeilijk.
Volunteers laten elk jaar weer een ‘legacy’ na aan de volgende generatie. Vanaf het moment dat de ‘Vols house’ in 2007 eindelijk voltooid was, zijn wij het 4e Project Trust volunteers dat deze bewoont. Dit is te traceren door al de namen en de attributen die je verspreid door het huis kan vinden. Zo weten wij dat Dom en Tony in 2008 onze hoekbank gerestaureerd hebben, en dat Darren en Tom de houten trap naar het slaapplateau hebben gebouwd. Grappig, want zo kan je jezelf uiteindelijk een beeld gaan vormen van de vorige bewoners van het huis.
Laatst vond ik een oud dagboek van Darren Cragmile, volunteer in 09/10. Ik heb me scheel gelachen toen Tinlin in zijn aangedikte schotse accent hier uit voorlas. Anne zou zich in haar graf omdraaien, toen beste Darren bijvoorbeeld beschreef hoe hij een ‘sore ars, lol’ kreeg van het wachten op de ferry of hoeveel hij zijn ‘bagpipes’ bespeeld had voor ‘freedrinks’; interessante kerel. Tom Mcgill moeten we echter eeuwig dankbaar zijn, want zijn oude lesvoorbereidingen worden vandaag de dag nog vollop gebruikt. Max Summers had vorig jaar geprobeerd in een artistieke manier zijn naam op de muur in de badkamer te kladderen, maar hier hebben we helaas overheen moeten verfen; het zag er niet uit. Stewart Thompson heeft een degelijke kast getimmerd, waar mijn kleding precies in past.
Nu is dus aan ons, volunteers 2011/2012, de taak onze legacy na te laten aan de volgende volunteers. Ons paradepaardje is natuurlijk de transformatie van de tuin van een moeras in een gezellige zitruimte met hangmat. Als we de tafeltennis tafel volgend semester kunnen verwezenlijken, hebben we toch aardig onze stempel kunnen drukken op dit project. Binnenhuis laten we daarnaast twee extra onwijs handige, als zeg ik het zelf, bestek lades achter. Daarnaast is de verbanddoos eindelijk gesorteerd, hebben we een radio aangeschaft voor het huis en hebben we ‘The Post wall’ gestart.
Voor de volgende volunteers moeten we voor Project Trust een ‘Post Report’ schrijven. Simpelweg een soort door ons ingevulde uitgebreide enquete, en deze krijgen de nieuwe volunteers tijdens hun trainingsweek in Juli door Project Trust uitgedeeld. Ik weet van mezelf nog hoe serieus ik deze nam en hoe ik blind al de gegeven aanwijzingen van de vorige vrijwilligers (Max en Stewart) hierin opvolgde. Om een beetje te sarren, hebben we niet kunnen laten een paar subtiele grapjes erin te laten slippen. Zo hebben we het nummer van Jason, een vriend uit Maun, onder de titel ‘Kelebogile’s Pizza Delivery Service’ (only 30 pula and delicious) achtergelaten in de rubriek ‘useful contact previously made’. Maar mijn favoriet is toch wel de lijst met cadeau’s voor de stafleden die zij, onder het nom van ‘het is traditie om cadeautjes mee te nemen uit Europa en deze uit te delen bij de welcome braai’, gevraagd worden mee te nemen. Als alles goed uitpakt, kijgt bijvoorbeeld Ike, vader van 26 kinderen, een Speen, Peter dow een rubber eend voor zijn niet-bestaande ‘rubber duck collection’, Magowe een steak (hij is vegetarisch) en Ma Moseki, de vrouw zonder glimlach, een shirt met een smiley erop.
Project trust op de koffie
Project Trust brengt alle volunteers een bezoekje tijdens hun jaar. Vlak voordat Ann en Ingrid ons kwamen opzoeken, hebben we als finishing touch onze projecten creme bruin geschilderd en officeel de tuin afgerond.
Ingrid Emerson woont in schotland op het eiland Coll en is onze desk-officer bij Project Trust. Zij heeft mij samen met Tinlin begeleid en voorbereid op ons jaar tijdens de trainingsweek vorige zomer. Sinds ons vertrek is zij degene die als het ware een oogje in het zeil houdt en het aanspreekpunt is wanneer impulsieve moeders van volunteers (we noemen geen namen) zich zorgen maken over hun kind. Veel contact hebben we niet met haar, een enkele email om de zoveel maanden; maar dat is in principe dus een goed teken.
Ann Botha woont in Johannesburg en is onze Rep (representative). Zij is een zuid-afrikaanse en met haar hebben we veel meer contact dan met Ingrid. Ann is onze moeder. Zij komt al bijna 9 jaar jaarlijks op Bana ba Metsi en weet dus precies hoe het er hier aan toe gaat. Een van de problemen hier is het gebrek aan vers fruit; dus kwam Ann vorige week, naast de dozen koek en snoep, met zakken vol appelen en peren aanzetten. Ze tikte ons op de vingers dat we de keuken niet schoon genoeg hadden gehouden en deze is ze met een schuurspons te lijf gegaan. Ik heb de boiler (nickname shocky) nog nooit zo schoon gezien.
Het was erg gezellig om ze op visite te hebben en hun meningen te horen over hoe we ons werk hier doen in vergelijking met voorgaande jaren. Ze waren allebei heel erg positief en we kunnen erg tevreden zijn. Ook was het lekker om opmerkelijke verhalen te horen over andere volunteers en hoe zij het ervan afbrachten. Op zaterdag ochtend zette we Ann en Ingrid vroeg af in Shakawe. Ingrid gaf ons nog even een extraatje, zodat we wat fruit konden kopen in de supermarkt; ze vond dat we maar een saai dieet hadden hier op school. Dat is wel typerend hoe erg betrokken zij zijn met ons, en ook wat Project Trust onderscheidt van de andere organisaties.
Na het typen, moet ik Ingrid en Ann een email sturen met onze reisplanning deze week. Ik moet even wat verzinnen, want ze zullen waarschijnlijk niet tevreden zijn als we vertellen dat we eigenlijk totaal niks gepland hebben.
Mijn tweede semester hier op school is ten einde en ik begin al dingentjes voor te bereiden voor mijn opvolging volgend jaar. Het is raar, maar waar; over 2,5 maand sta ik weer ’s avonds in de doelen.
Gisteravond hebben we een afsluitende braai gehad met alle werknemers hier op school. Het einde van deze term betekent ook het voorlopige einde van het tijdperk ‘Steve Harpt’. Steve vertrekt met zijn motor deze vakantie naar Durban, om hier te proberen een lift op een vrachtschip naar Zuid-Oost Azie te krijgen. Over twee jaar hoopt hij weer heelhuids terug te keren. Zijn rol in Bana ba Metsi lijkt uitgespeeld, alhoewel hij zelf aangeeft nooit volledig afscheid te kunnen nemen. Steve was een bijzondere man; iemand die iets geweldigs heeft gepresteerd met het eigenhandig oprichten van dit schooltje in de Bush. Het zou me niet verbazen als er ooit een boek zal verschijnen over zijn legacy. Hij zal worden gemist.
Geniet van de lente,
Michael van der Sande
De Victoria falls zijn de gigantische watervallen die de grens tussen Botswana, Zimbabwe en Zambia markeren. Livingstone is de toegangspoort tot dit 7e wereldwonder en tevens een echte ‘backpack-hub’ in zuidelijk afrika. Plannen hebben we verder niet; we zien wel wie we ontmoeten in Livingstone en naar welke plaatsen we een gratis lift kunnen krijgen. ‘Let’s see where the Zambezi stream takes us’.
Een spannend avontuurtje dus, in mijn laatste paar maanden hier in Botswana. Want ja, en dat typ ik oprecht met pijn in mijn hart, mijn jaar hier is bijna ten einde. Nog precies 2,5 maand en dan zeg ik dit afrikaanse leven (tijdelijk) gedag en keer ik weer terug in het vertrouwde systeem. Herinneringen zijn goud.
Mister van der Sande
Het eerste semester is ten einde en ik lig met standard 5 goed op schema. Met sommige leerlingen heb ik echt goede vooruitgang geboekt, met andere helaas des te minder. Er zitten een paar intelligente knapen tussen, maar ook een paar jongens die de hele dag naar de muur staren. Baitimokanye kan zijn eigen naam niet eens spellen, Obonye tekent de hele dag olifanten in zijn schrift en Edward kijkt de hele tijd alsof hij op het punt staat van het Hilton af te springen.
Met de laatste dacht ik laatst een doorbraak te hebben gemaakt. Ik vroeg de klas: ‘what is oxygen?’, en Edward stak zowaar zijn hand op. Mijn ogen werden meteen groter en ik kreeg vlinders in mijn buik. Zou dit dan eindelijk het moment zijn, had edward het licht gezien en zou hij voor het eerst van zijn leven informatie langer dan 5 sec vastgehouden hebben? Ik hief mijn arm op en zei: ‘Yes edward, what do you think, what is oxygen?’. Edward had zijn ogen niet afgewend, dat is 1-0. Licht aan het einde van deze lange donkere tunnel? Zijn mond ging open, ik hoorde harpgeluiden op de achtergrond, zijn tong maakte universele bewegingen. This is it, yes we can, I had a dream … … …
Cat. Volgens Edward was het antwoord op de vraag ‘What is oxygen?’, ‘Cat’. Leuk dat je meedeed, tot de volgende keer beter en welterusten.
Maar tegenover deze drie heb je ook een handjevol hele getalenteerde en slimme leerlingen. Uit het werken met deze leerlingen haal ik dan ook meer dan genoeg voldoening en het is een onwijs gaaf gevoel als je ziet dat ze iets opsteken van de dingen die je ze vertelt.
Neem Mpotseng, kortweg MP. Hij is 11 jaar en doet van Velzen op de GVR lijken. Maar zoals we dat wel vaker tegenkomen, compenseert hij zijn lengte met zijn mond. De eerste paar weken hier op school irriteerde ik me daarom helemaal dood aan dit mannetje. Elke les vroeg hij midden in de uitleg of hij naar de wc mocht en hij had de gewoonte tig keer per dag zonder kloppen ons huis binnen te lopen en mijn laptop te pakken om een film te bekijken. Maar inmiddels is hij mijn beste vriend en een van de leukste kinderen hier op school. In lessen zit hij vooraan, stelt vragen en doet hard zijn best. Hij vraagt om extra werk en maakt grote vorderingen. Toen hij laatst door een amerikaanse bezoeker van de school geinterviewd werd, vertelde hij dat ‘mr. Van der Sande’ hem geinspireerd had om later ‘Scientist’ te worden. Dat, ik zal er niet om liegen, streelde mijn ego en deed me heel erg goed.
Schoolartikelen zijn schaars. We hebben het de eerste maand van het schooljaar (januari) zonder schriften moeten doen. Vorige week had ik een toets gemaakt, maar die heb ik tot op heden nog niet uit kunnen delen doordat er in geen velden of wegen inktcartridges te bekennen zijn. Maar zou je een toets uitdelen, dan schieten er 24 vingertjes de lucht in van kinderen die roepen ‘mister, borrow me pen’. Het is af en toe moeilijk, maar geeft ook een soort charme aan dit hele werk hier. Dus, je moet creatief zijn - wat tot grappige momenten leidt: Om het onderwerp ‘Air’ te ondersteunen wilde ik met standard 5 een experiment met ballonnen doen. Helaas waren er natuurlijk geen balonnen aanwezig op het schoolterrein, maar gelukkig wist ik een oplossing te vinden. Van onze trip door swaziland in december had ik nog een paar gratis uitgedeelde condooms over. Deze heb ik dus inplaats van echte ballonnen gebruikt om te bewijzen dat hete lucht zich uitzet en lucht wel degelijk een massa heeft. Jongens volledig aandachtig, Daniel (11jaar) die schreeuwt ‘mister, give me one’ en 4 geslaagde experimenten; Great succes en de jongens vonden het geweldig. Het heeft wat leuke foto’s opgeleverd.
Clubs at Bana ba Metsi
Naast het lesgeven in de ochtenden, is het organiseren en runnen van verschillende activiteiten een andere kerntaak van de volunteers hier. Des te langer je hier zit, des te meer nieuwe ideeen je krijgt van dingen die je met de kids kan doen in de vrije tijd. Door de jaren heen was het altijd al de standaard geweest dat de volunteers op zijn minst 5 dagen per week de jongens een halfuurtje meenamen om te zwemmen en minstens 2 keer per week gingen voetballen op een veldje vlakbij de school.
Deze standaard hebben Tinlin en ik inmiddels weten uit te breiden met een heel scala van nieuwe activiteiten. De bibliotheek hier op school was in geen tijden gebruikt en zwaar verwaarloosd. Vorig jaar had ik al tevergeefs geprobeerd een solide boek-uitleen-systeem op te zetten, zodat we deze bieb twee keer per week konden openen voor de jongens. Dit was echter snel ten einde nadat we overal uitgeknipte plaatjes van dure boeken verspreid over het schoolterrein vonden en er en aantal keren ingebroken was in de bibliotheek. De afgelopen maanden heb ik het mijn persoonlijke projectje van gemaakt deze bibliotheek grondig op te ruimen, opnieuw in te richten en zodoende weer op gang te krijgen. Inmiddels ziet deze er weer strak uit en kunnen de jongens op dinsdag en donderdag boeken komen lenen. Nee, niet alle boeken zullen (in acceptabele staat) terugkomen; maar als slechts 10% van de uiteindelijk uitgeleende boeken echt gelezen worden, ben ik tevreden.
Op de zaterdag en de maandag heeft deze bibliotheek nu ook een nieuwe functie. Tinlin en ik hebben een van de oude computers daar omgetoverd in een televisie waarop we films van onze usb-filmcollectie kunnen afspelen. De jongens nemen hun matrassen mee om op te zitten en kijken doodstil naar klassiekers als ‘The Lion King’, ‘Toy Story’ of ‘A Bug’s life’. Het is een groot succes en inmiddels komen er telkens meer dan 40 jongens naar de movienights. Dagelijks vragen de jongens wanneer we bijvoorbeeld weer ‘the simba movie’ gaan kijken. Een grappig moment was het toen de scene van het lied ‘Hakuna Matata, it means no worries for the rest of your days’ tijdens het kijken naar ‘The Lion King’ begon; alle jongens werden ontzettend enthousiast, omdat de uitdrukking ‘Hakuna Matata’ blijkbaar uit het setswaans komt en ook werkelijk ‘no worries’ betekent.
Na hard werken hebben we inmiddels het volleybalveld en voetbalveld enigzins bespeelbaar gekregen. Toen we terugkwamen van vakantie in Januari waren beide velden compleet overwoekerd met onkruid. Meerdere malen hebben we geprobeerd met kleine groepjes het onkruid te wieden, maar omdat dit zo een ontzettend groot karwei was, hebben we dit nooit helemaal afgekregen. Daarnaast groeide het onkruid allemaal ontzettend snel, waardoor je snel weer terug bij af was. Tijdens de voetbaltrainingen werden daarom simpelweg bepaalde delen van het veld vermeden en gedurfd om de brandnetels heen gespeeld. Toen ik hier aankwam, wilde ik niets liever dan dat er gras begon te groeien op het zanderige voetbalveld. Inmiddels wil ik niets liever dat het gras stopt met groeien en dat we veld weer op die goede oude zandbak gaat lijken.
Laatst stond er echter een wedstrijd gepland tegen het voetbalteam van het dorpje Skanduku. Omdat zij te lui werden om hun eigen veld in orde te brengen, hebben we in drie dagen tijd met man en macht uren besteed om het onkruid weg te hakken. Het was een hele klus, maar met een goed resultaat. De zaterdag speelden we vervolgens Inteelt United met 3-2 van de mat, ondanks de armzalige arbitrage onder leiding van Veko (werknemer hier op school). Veko heeft het niet zo op Kenosi en gaf hem een rode kaart voor het uittrekken van zijn shirt na een doelpunt; daarnaast duurde de tweede helft 65 minuten. Ik, de coach, was trots op het team en mijn manschappen; zij waren minder blij met hun coach die naar hun mening veels te veel wisselde. Het was een goede oefening voor het echte werk volgende maand: dan gaat Bana ba Metsi de strijd aan met de primary schools van Skondomboro, Mohoto en Ngarange voor de titel in de door ons opgezette Okavango Primary League. De tv-rechten zijn inmiddels al verkocht aan Sky Sports en Budweiser dingt naar het horeca-monopoly.
Naast Football, Swimming, Volleyball, Movienight en de Libary zijn we nog andere ‘Clubs’ gestart dit semester. Op de zondag nemen we de kids mee naar de rivier. Hier maken we hengels en proberen we – met de nadruk op ‘proberen’- vis te vangen. ’s Avonds braden we met de jongens de vangst van de dag op de barbecue voor ons huisje. Tenslotte is er elke zaterdag een waterpolo wedstrijd in het zwembad en elke woensdag een schaaktoernooi. We houden ze lekker bezig.
Volunteers Legacy
Onzelf houden we ook lekker bezig. Zoals ik al eerder geschreven heb, zijn we hier bezig de tuin grondig te upgraden. Je kan hier op een morgen wakker worden met het idee van ‘he kom nou, laten we een broodoven bouwen’. Je verzamelt de bouwmaterialen, die hier op school overal rondslingeren, bij elkaar, gaat aan het werk en kan een paar dagen later broodbakken; het leven is niet zo moeilijk.
Volunteers laten elk jaar weer een ‘legacy’ na aan de volgende generatie. Vanaf het moment dat de ‘Vols house’ in 2007 eindelijk voltooid was, zijn wij het 4e Project Trust volunteers dat deze bewoont. Dit is te traceren door al de namen en de attributen die je verspreid door het huis kan vinden. Zo weten wij dat Dom en Tony in 2008 onze hoekbank gerestaureerd hebben, en dat Darren en Tom de houten trap naar het slaapplateau hebben gebouwd. Grappig, want zo kan je jezelf uiteindelijk een beeld gaan vormen van de vorige bewoners van het huis.
Laatst vond ik een oud dagboek van Darren Cragmile, volunteer in 09/10. Ik heb me scheel gelachen toen Tinlin in zijn aangedikte schotse accent hier uit voorlas. Anne zou zich in haar graf omdraaien, toen beste Darren bijvoorbeeld beschreef hoe hij een ‘sore ars, lol’ kreeg van het wachten op de ferry of hoeveel hij zijn ‘bagpipes’ bespeeld had voor ‘freedrinks’; interessante kerel. Tom Mcgill moeten we echter eeuwig dankbaar zijn, want zijn oude lesvoorbereidingen worden vandaag de dag nog vollop gebruikt. Max Summers had vorig jaar geprobeerd in een artistieke manier zijn naam op de muur in de badkamer te kladderen, maar hier hebben we helaas overheen moeten verfen; het zag er niet uit. Stewart Thompson heeft een degelijke kast getimmerd, waar mijn kleding precies in past.
Nu is dus aan ons, volunteers 2011/2012, de taak onze legacy na te laten aan de volgende volunteers. Ons paradepaardje is natuurlijk de transformatie van de tuin van een moeras in een gezellige zitruimte met hangmat. Als we de tafeltennis tafel volgend semester kunnen verwezenlijken, hebben we toch aardig onze stempel kunnen drukken op dit project. Binnenhuis laten we daarnaast twee extra onwijs handige, als zeg ik het zelf, bestek lades achter. Daarnaast is de verbanddoos eindelijk gesorteerd, hebben we een radio aangeschaft voor het huis en hebben we ‘The Post wall’ gestart.
Voor de volgende volunteers moeten we voor Project Trust een ‘Post Report’ schrijven. Simpelweg een soort door ons ingevulde uitgebreide enquete, en deze krijgen de nieuwe volunteers tijdens hun trainingsweek in Juli door Project Trust uitgedeeld. Ik weet van mezelf nog hoe serieus ik deze nam en hoe ik blind al de gegeven aanwijzingen van de vorige vrijwilligers (Max en Stewart) hierin opvolgde. Om een beetje te sarren, hebben we niet kunnen laten een paar subtiele grapjes erin te laten slippen. Zo hebben we het nummer van Jason, een vriend uit Maun, onder de titel ‘Kelebogile’s Pizza Delivery Service’ (only 30 pula and delicious) achtergelaten in de rubriek ‘useful contact previously made’. Maar mijn favoriet is toch wel de lijst met cadeau’s voor de stafleden die zij, onder het nom van ‘het is traditie om cadeautjes mee te nemen uit Europa en deze uit te delen bij de welcome braai’, gevraagd worden mee te nemen. Als alles goed uitpakt, kijgt bijvoorbeeld Ike, vader van 26 kinderen, een Speen, Peter dow een rubber eend voor zijn niet-bestaande ‘rubber duck collection’, Magowe een steak (hij is vegetarisch) en Ma Moseki, de vrouw zonder glimlach, een shirt met een smiley erop.
Project trust op de koffie
Project Trust brengt alle volunteers een bezoekje tijdens hun jaar. Vlak voordat Ann en Ingrid ons kwamen opzoeken, hebben we als finishing touch onze projecten creme bruin geschilderd en officeel de tuin afgerond.
Ingrid Emerson woont in schotland op het eiland Coll en is onze desk-officer bij Project Trust. Zij heeft mij samen met Tinlin begeleid en voorbereid op ons jaar tijdens de trainingsweek vorige zomer. Sinds ons vertrek is zij degene die als het ware een oogje in het zeil houdt en het aanspreekpunt is wanneer impulsieve moeders van volunteers (we noemen geen namen) zich zorgen maken over hun kind. Veel contact hebben we niet met haar, een enkele email om de zoveel maanden; maar dat is in principe dus een goed teken.
Ann Botha woont in Johannesburg en is onze Rep (representative). Zij is een zuid-afrikaanse en met haar hebben we veel meer contact dan met Ingrid. Ann is onze moeder. Zij komt al bijna 9 jaar jaarlijks op Bana ba Metsi en weet dus precies hoe het er hier aan toe gaat. Een van de problemen hier is het gebrek aan vers fruit; dus kwam Ann vorige week, naast de dozen koek en snoep, met zakken vol appelen en peren aanzetten. Ze tikte ons op de vingers dat we de keuken niet schoon genoeg hadden gehouden en deze is ze met een schuurspons te lijf gegaan. Ik heb de boiler (nickname shocky) nog nooit zo schoon gezien.
Het was erg gezellig om ze op visite te hebben en hun meningen te horen over hoe we ons werk hier doen in vergelijking met voorgaande jaren. Ze waren allebei heel erg positief en we kunnen erg tevreden zijn. Ook was het lekker om opmerkelijke verhalen te horen over andere volunteers en hoe zij het ervan afbrachten. Op zaterdag ochtend zette we Ann en Ingrid vroeg af in Shakawe. Ingrid gaf ons nog even een extraatje, zodat we wat fruit konden kopen in de supermarkt; ze vond dat we maar een saai dieet hadden hier op school. Dat is wel typerend hoe erg betrokken zij zijn met ons, en ook wat Project Trust onderscheidt van de andere organisaties.
Na het typen, moet ik Ingrid en Ann een email sturen met onze reisplanning deze week. Ik moet even wat verzinnen, want ze zullen waarschijnlijk niet tevreden zijn als we vertellen dat we eigenlijk totaal niks gepland hebben.
Mijn tweede semester hier op school is ten einde en ik begin al dingentjes voor te bereiden voor mijn opvolging volgend jaar. Het is raar, maar waar; over 2,5 maand sta ik weer ’s avonds in de doelen.
Gisteravond hebben we een afsluitende braai gehad met alle werknemers hier op school. Het einde van deze term betekent ook het voorlopige einde van het tijdperk ‘Steve Harpt’. Steve vertrekt met zijn motor deze vakantie naar Durban, om hier te proberen een lift op een vrachtschip naar Zuid-Oost Azie te krijgen. Over twee jaar hoopt hij weer heelhuids terug te keren. Zijn rol in Bana ba Metsi lijkt uitgespeeld, alhoewel hij zelf aangeeft nooit volledig afscheid te kunnen nemen. Steve was een bijzondere man; iemand die iets geweldigs heeft gepresteerd met het eigenhandig oprichten van dit schooltje in de Bush. Het zou me niet verbazen als er ooit een boek zal verschijnen over zijn legacy. Hij zal worden gemist.
Geniet van de lente,
Michael van der Sande
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
