De eerste maand in de Bush

Na een maand in de Bush, ben ik nu voor een lang weekend in Maun. Hier heb ik internet en kan ik dus mijn blog bijwerken. Tijdens de afgelopen maand heb ik niks kunnen oploaden, maar heb ik wel steeds alles bijgehouden. daarom dit lange bericht, dat bestaat uit twee delen. het 1ste deel is geschreven na de eerste week, het 2e deel is gisteren getypt. Ik hoop dat ik met het onderstaande mijn nieuwe indrukken en ervaringen op papier heb kunnen zetten. foto's en filmpjes zijn nog karig en ik heb er nog weinig van het project zelf gemaakt; ik wilde niet meteen mijn camera in iedereens gezicht drukken. Meer volgt volgende maand


Ngarange, Botswana 15 Augustus 2011

Op het moment dat ik dit typ, heb ik net mijn 3e les achter de rug gehad. Het niveau van de kinderen hier valt me erg tegen. Ze spreken gebrekkig engels, alwat het lesgeven er niet makkelijker op maakt. Daarnaast is de werksfeer ook niet je van het: vaak zijn de kinderen hun schriften vergeten, breken er gevechtjes uit of lopen ze zelfs zomaar de klas uit.

Ik moet er aan wennen dat hier andere wetten gelden. Mijn lessen zijn niet per se een chaos, maar ik heb er op dit moment moeite mee dat ik te weinig progressie zie bij deze kinderen. Ze pikken weinig op van de lessen. Gelukkig moet hier wel een kanttekening bij geplaatst worden: Het theoretische onderwijs is niet het belangrijkste bij Bana Ba Metsi. Dit zijn stuk voor stuk kinderen met een achtergrond op straat; het feit dat deze hier rondhuppelen, een balletje trappen en 's avonds slapen is waar het om gaat. Deze kinderen zijn door hun verleden en achterstanden niet in staat om het normale onderwijs te volgen en worden daarom naar Bana Ba Metsi gestuurd. Hier worden ze gedurende 3 schooljaren bijgespijkerd op zowel educatief, disciplinair en praktisch niveau. Na deze drie jaren gaan ze van school af, sommige gaan verder in het normale onderwijs systeem. anderen gaan meteen aan het werk; ze hebben een toekomst.

De school bestaat uit 3 leerjaren: standard 5,6 en 7. Dit is het equivalent van onze groep 6,7 en 8. De kinderen hier zijn tussen de 11 en 20 jaar oud en zijn willekeurig verspreid over deze groepen. Ik geef Science aan standard 5 en zo kan het geschieden dat ik een 20-jarige het verschil moet uitleggen tussen 'a natural and an artifical source of light'.

Ik heb de jongens leren kennen op de dag na mijn vorige berichtje. We zijn ´s ochtends vroeg opgehaald door Steve met een grote vrachtwagen, zo eentje waar ze in Nederland koeien mee naar de knorfabriek zouden vervoeren. Vervolgens zijn we naar het marktplein van Maun gereden, waar opeens erg veel hangjeugd aanwezig was. Dit bleken onze toekomstige groeibriljantjes te zijn. Na de bagage ingelanden te hebben, de andere aanwezige leraren ontmoet te hebben, zijn we begonnen aan de lange reis naar Bana ba Metsi.

Ondanks het wél behalen van mijn rijbewijs, mag ik hier niet rijden. Ik heb namelijk het fysieke papiertje niet, en in Botswana schijnen ze daar toch echt moeilijk over te doen. Dus daarom was ik de bevoorrechte persoon om samen met de 55 kids lichaamswarmte te delen in deze vee-kar. ‘Make sure they don’t fight’ fluisterde Steve me nog even toe, voordat achterin mijn benen in mijn neklegde. Ik had geluk, ik zat namelijk aan de rand van de kar; ik kon mijn hoofd op de ijzeren rand van de bak steunen.

Na een verschrikkelijke zware tocht van ruim 9uur, er waren een paar calamiteiten onderweg, kwam ik met chronische rug- en nekklachten aan op de campus van Bana Ba Metsi.
De volgende dag hebben martin en ik goed kennis kunnen maken met het terrein en de dagelijkse routine.

Om 6:45 wordt er door ons persoonlijke hulpje, Bright, op de deur geklopt. ‘Mista, Mista, Plates please’. Bright is een gitzwart mannetje van 17jaar oud zonder baard in de keel. We betalen hem 30 pula (omgerekend ongeveer 3euro) per week en in ruil daarvoor brengt hij ons alle maaltijden, doet onze was en haalt hout. Hij heeft dit zelf geinitieerd en hij deed dit ook bij de vorige vrijwilligers; ja, dit is africa.

‘Wij geven weinig, dus verwachten ook weinig. Zij geven veel, dus verwachten ook veel’. Men is hier erg loyaal en volgt zonder morren de meeste orders op. Echter, toen wij onze eerste zondag alle leraren hadden uitgenodigd voor een ‘Braai’ (primitieve barbecue) zul je ook niet snel een dankjewel horen.

Wij slapen in een echt huisje: Keuken, Slaapkamer, woonkamer en WC. Klein, maar erg fijn om je eigen plekje te hebben. Dit huis is door vrijwilligers gebouwd en lijkt erg op een studentenflat. Toen we binnenkwamen hing er bovendien een welkoms-commite van een spinnenfamilie tussen elk stuk meubulair in het huis, dus we werden verwend. Zonder dollen, het heeft ons een week gekost om het huis helemaal schoon te krijgen. Je had de ijskast eens moeten zien. Maar desalniettemin is het erg leuk: ontzettend veel leesboeken, schaakspel, FHM’s, Playboys, Hustlers, dagboeken van eerdere volunteers, info voor het lesgeven, kluis. Zonder grappen echt geen probleem om hier te moeten vertoeven. Buiten hebben we een (koude) douche en een braai. Allemaal gebouwd door eerdere volunteers met de kennis die ze hier op Bana ba Metsi hebben opgedaan. Jullie zullen versteld staan wat ik allemaal kan als ik terug kom.

Ons eerste project is een kast bouwen voor alle tijdschriften, want die liggen nu verspreid door het hele huis. Daarna gaan we de douche schilderen en bouwen we een paar bankjes rondom ons kampvuurtje buiten. Martin en ik houden onszelf wel bezig het komende jaar.

De naam is gevallen, Martin, mijn mede-volunteer. Zoals project trust het treffend verwoorden ‘It’s like an arranged marriage, without the sex’. We zijn aan elkaar toegewezen, maar ik denk dat we een goede combo zijn. Hij is een beetje afwachtend, maar wel een sterke persoonlijkheid. Daarnaast is hij erg netjes en gestructureerd, wat ik wel zo fijn in deze jungle. Daarnaast heeft hij een leuk gevoel voor humor en houdt hij netzoals ik van de nichtenmuziek uit de ‘O so good Oldies’. Kortom, we kunnen goed met elkaar opschieten.

Dat we een goede combi zijn werd goed geillustreerd bij onze tripje naar de supermarkt in Shakawe. Om daar te komen moet je eerst 52km naar de veerpont overbruggen door te liften, van enige vorm van OV is hier geen sprake. Na een klein uur langs de weg op een auto gewacht te hebben, kwam er een pickup-truck vol grote negers langs rijden. Ik was degene die ze aan de kant zetten, een prijs afstemde met de chauffeur en vervolgens achterin de pickup het gesprek met deze figuren voerde. Aangekomen bij de veerpont konden we gratis oversteken en zijn we vervolgens met een busje voor omgerekend 33ct pp naar de supermarkt gebracht. Dit was een volkswagenbusje zonder deur waar tot mijn verbazing toch echt 18 man, 2 babys en 1 geit in pasten. Aangekomen in supermarkt ‘Choppies’ deed hij de boodschappen. Hij wist precies wat we nodig hadden voor de braai, zag het verschil tussen ‘stew’ steak en ‘bake’ steak, voorzag dat het absoluut nutteloos was geld uit te geven aan eieren, waar we een kippenren op de campus hebben enzovoort. Op de terugweg nam ik weer het initiatief voor het liften naar en van de ferry terug naar Bana ba Metsi.

Samen met Martin heb ik ook al een aantal goede vrienden gemaakt. Om te beginnen met Mr. Kavura, de social worker van de school. Dit is een gigantische neger die op 1min lopen van ons huisje zijn eigen hut heeft. Hij houdt van bier en erg slechte films, dat hebben Martin en ik afgelopen vrijdag en zaterdag wel meegemaakt.

Dan hebben we Goeditswe Kebonyewetso, die wij gelukkig Magowe (Mag-o-we) mogen noemen. Hij is een voormalige leerling van deze school en daarnaast de aardigste man op deze planeet. Na ruim 9 jaar voor deze school de verschillende schoolgebouwen te hebben gebouwd, hoopt hij volgend jaar zijn eigen huisje af te ronden op de campus. Hij is degene die de school ondersteund met alle bouwprojecten en ook één van de handen achter onze woning. een geweldige vent die alles uit zijn leven heeft gehaald naar Bana ba Metsi en zo een voorbeeld is voor alle studenten hier. Hij is nu naar Maun vertrokken om zijn vriendin en bijne verloofde te begraven die 2 dagen geleden aan AIDS is overleden.

Toen Steve Harpt Bana ba Metsi oprichtte was het één grote savanne. Inmiddels staan er ruim 20 verschillende huisjes op het terrein: de huizen van de leraren (zoals de onze), de lokalen, de keuken (meer een open hut), de recreatie ruimte, de workshop, het kippen hok. alles is beschilderd en ziet er vrolijk uit. Van een aannemer hebben ze hier niet gehoord, alles is langzaam met behulp van de leerlingen opgebouwd. Zelfs ik, met twee linker handen en twee linker voeten, ben van plan iets te bouwen hier. Het maken van cement heb ik al geleerd, binnenkort laat Magowe me zien hoe 'plastering' in zijn werk gaat. Het nederlandse woord heb ik nooit geleerd, had ik toch wat vaker bij de opbouw van de Pc hoofstraat 16 moeten zijn.

Ik ben hier nu een week en heb het redelijk naar mijn zin. De sfeer is relaxed en de dagen zijn redelijk rustig. Zoals eerder aangegeven begint de dag om 6:45 met Bright die ons het ontbijt komt brengen. Daarna hebben we assembly: een bijeenkomst met de school, waar er gebeden wordt en de huishoudelijke mededelingen worden gedaan. Vervolgens gaan de kinderen naar hun lessen. Ik geef maar 6 lessen van 35 minuten per week, dus heb om mijn les heen veel vrije tijd. Ik ben begonnen met rennen en gewichtheffen; ik merk dat ik mijn bierconditie aan het opkrikken ben. Rond half 1 zijn de lessen afgelopen en hebben we lunch. Om 3 uur begint de 'Manual work'. in deze pauze van een kleine 2uur supervisen Martin en ik de verschillende activiteiten, zoals zwemmen, tafeltennis en de bibliotheek.

Om 3uur komt iedereen samen in de keuken. Steve haalt vervolgens een jongen naar voren en alle leraren doen in vloeiend Setswaans hun woordje tegen deze jongen. Ik heb er tot op heden nog geen woord van kunnen verstaan, maar volgens mij komt het allemaal zo een beetje hier op neer: 'je kan veel, je doet weinig, doe meer dan heb je een betere toekomst en kan je later voor je broertje/zusje/moeder/vader/olifant zorgen'.

Manual work is tot half 5 en bestaat echt uit van alles: hout verzamelen, vuilnis rapen, bouwen aan een van de projecten, noem het maar op. Vanaf half 5 tot 7 worden Martin en ik weer geacht enkele activiteiten te organiseren. We zijn nu begonnen met het voorzetten van de voetbalteams, binnenkort zal ik ook het vollybalnet op gaan hangen.

Om 7uur is het pikkedonker en hebben we ons avondeten. Dit bestaat uit een hompje brood en hele suikerige thee, dus vaak koken we er nog iets bij. Om 10uur gaat de elektriciteit uit, maar om 9uur lig ik vaak al te pitten. Tussendoor kijken we filmpjes, lezen we of doen we de lesvoorbereiding.

De jongens beginnen ons steeds meer te vertrouwen en we kunnen steeds vaker een dolletje met ze maken. Van sommigen kan ik echt niet geloven dat deze van school gestuurd zijn, anderen zijn echt irritante kakkerlakken. Opvallend is hoe tastelijk deze jongens zijn, het is hier bijvoorbeeld de normaalste zaak om handjes vast te houden. Zie je twee jongens van 18 elkaars hand vast houden, terwijl ze de volgende dag elkaars schedels proberen in te slaan, erg grappig allemaal. De namen zijn een ramp, naast Tshokodiso, tyramodiso en Mompolooki kom je een enkele George of Kenneth tegen. Wat ook niet meehelpt is dat ze allemaal de zelfde kapper hebben.
Het is een ontzettend bijzonder project. Doordat je 24/7 op de campus bent raak je ondergedompeld in de nieuwe indrukken. Heimwee heb ik zeker, maar begin het steeds meer naar mijn zin te hebben.


2 September 2011, Maun.
Na 4 weken heb ik eindelijk weer toegang tot het internet. Ik geniet op het moment van het lange weekend dat we elke maand krijgen. Waar ik bij mijn vorige berichtje nog erg moest wennen, geniet ik nu met volle teugen van mijn dagen in Botswana.

Vlak na mijn vorige bericht ben ik erg ziek geworden en heb ik 2 volle dagen in bed gelegen. Ik kreeg geen hap door mijn keel en was zo misselijk dat ik alleen maar in bed kon liggen. Dit was moeilijk en ik voelde me toen echt eenzaam. Ik was gewend aan die lieve moeder die mij altijd verzorgde, maar nu stond ik er helemaal in mijn eentje voor. Na deze 2 dagen voelde ik me erg rot, maar sindsdien ben ik steeds meer gaan genieten.

Mijn lessen gaan een stuk beter. Het eerste onderwerp, light, was moeilijk. Het is allemaal erg abstract en vond het maar wat lastig om de kids te leren. De eerste toets had ik ook veels te moeilijk gemaakt, er was maar een jongen die een A wist te behalen. Daar stonden een dozijn aan E tegenover; niet leuk als begin. Maar met het nieuwe onderwerp, Sound, heb ik een frisse start kunnen maken en ik begin het lesgeven steeds leuker te vinden. Ik kan mijn creativiteit meer en meer kwijt: spelletjes met geluid, suiker op de marimba strooien om ‘vibrations’ zichtbaar te maken en mini-concertjes met de gitaar. De kinderen genoten en leerden tegelijk. Ik ben er achter gekomen dat je alles 3x moet herhalen, willen de kinderen het onthouden. Great succes!

De kinderen zijn inmiddels ook aan ons gewend. Leuk, maar soms wordt het wel een beetje veel. Non-stop wordt er op onze deur geklopt, vaak om gewoon een praatje te maken. Ik moet ze regelmatig wegsturen, omdat wij anders helemaal geen privacy meer hebben.

Het is natuurlijk wel hartstikke leuk hoe je ziet dat kinderen zich ontwikkelen. Een goed voorbeeld is Tsipi, een jongetje van 11 (even oud als reinier) die in het begin regelmatig de boel op stelten zette. Nu, echter, nadat hij een aantal keer een kop thee met ons heeft gedronken en met onze gitaar mocht spelen, begint hij steeds meer bij te draaien en harder te werken in de klas. Er zitten een paar doerrakken tussen, maar het meerendeel is heel erg leuk.

Vanavond gaan Martin en ik naar de ‘Sports bar’ van Maun, the place to be. Morgen gaan we beginnen met het plannen van onze vakantie. Zoals het er nu uit ziet gaan we vanaf 25 november de oost-kust van Zuid-afrika verkennen. Ik houd jullie op de hoogte.